De fagot is niet het meest sexy instrument om mee te beginnen als muzikant. De meerderheid kiest liever een saxofoon, gitaar of drums. Maar het instrument bestaat al wel vijfhonderd jaar. En de toon is uniek: een mooie lage toon, een soort oergeluid. Om die reden mag de fagot wel eens extra in de schijnwerpers staan, zo vond fagottist Bram van Sambeek en hij riep 2016 uit tot Red de Fagot jaar. Dat slaat aan. Overal in Nederland werden fagotensembles gevormd. Zo ook in Haarlem, waar fagottist Leendert Booyens het initiatief nam voor het ad hoc Fagotorkest Haarlemmerhout. Op zondag 8 mei treden zij op in de Janskerk in Haarlem met een gevarieerd (moederdag)programma.
Zoveel fagotten bijelkaar is een unicum. Voor fagotorkest is ook geen enkel muziekstuk geschreven. Meest zijn het kwartetten, of wordt er iets speciaals gearrangeerd. “Koormuziek is heel geschikt voor een fagotensemble. Het instrument heeft een mooie, zangerige kwaliteit”, aldus Leendert Booyens.
Afgelopen zaterdag repeteerde het gelegenheidsorkest, met Booyens als organisator en dirigent. Veel van de spelers zijn zijn leerlingen, aan de Hart Muziekschool in Haarlem. Ze studeren het repertoire voor 8 mei dat bestaat uit ondermeer Schumann’s Träumerei en de overbekende (Padam.. padam..) tune uit de film Pink Panther van Henri Mancini. “Prima gespeeld”, moedigt Booyens het groepje aan, “Maar het moet nog iets meer reliëf krijgen. Iets meer onheilspellend ook, die Pink Panther”. Later bij het stuk van Schumann: “Dit moet iets meer elegantie hebben, het is geen klompendans”.
Uit de gekozen stukken komt de kracht van de fagot goed naar voren. Die kan lyrisch zijn, maar ook humoristisch klinken. “Bij tekenfilms wordt vaak gebruik gemaakt van fagotmuziek. Maar in essentie is de fagotklank tamelijk homogeen. Een enorm bereik, zoals bij klarinet of saxofoon, is er niet. Er bestaat ook geen alt-, bas of tenorfagot. Er zijn maar twee soorten: de gewone fagot en de contrafagot, die een octaaf lager klinkt. En voor kinderen is er de fagottino, een verkleinde uitgave”, aldus Leendert Booyens.
Is fagot leren spelen moeilijk? “Alles wat je goed doet is moeilijk uiteraard. Maar je krijgt vanaf de eerste minuut aanvaardbaar geluid uit je fagot. En de buren worden niet gek van je. Maar heel belangrijk is het riet. Heb je een goed riet dan kun je alles, als je riet slecht is dan heb je een rothumeur”. De fagot heeft net als de hobo een dubbelriet, dat moet worden aangeblazen.
Grand Subphonia
Het enthousiasme van de deelnemers aan het Fagotorkest Haarlemmerhout is groot. Behalve op 8 mei zullen zij ook graag deelnemen aan het grote spektakel Grand Subphonia op zaterdagmiddag 25 juni in het kader van het Holland Festival. Tussen de 100 en 200 amateurfagottisten uit het hele land worden daar verwacht en zij spelen samen met Bram van Sambeek een stuk dat de componist Merlijn Twaalfhoven speciaal voor hen aan het schrijven is. Niet minder dan het Concertgebouw zal daar hun podium zijn.
Concert: zondag 8 mei om 11.30 uur in de Janskerk, Jansstraat 40, Haarlem
Toegang: €10=; reserveren: www.wingsensemble.nl
(Meer informatie over de fagot-optredens: reddefagot.nl)
Moederdagconcert, fragment ‘Pink Panther’:
finale van de de uitvoering in de Janskerk op 8 mei