Het was een feestelijke openingsreceptie afgelopen week in Nieuw Overbos aan de Burgemeester van Lennepweg in Heemstede. Daar is een gloednieuw complex verrezen met 97 vrije sector woningen met toegang tot zorg en 48 plaatsen voor mensen met dementie en Alzheimer. Tv presentatrice Ria Bremer gaf de opening professioneel inhoud met gesprekjes met bewoners en verzorgenden, en er werden drie korte films vertoond. Bremer, die dit jaar 76 wordt, bruist nog van ambitie. Ze heeft “talloze ideeën voor tv programma’s”, vertelde ze desgevraagd aan Het Weekblad. Onlangs rondde ze een nieuwe korte reeks Vinger aan de Pols af, voor AVROTROS. Graag zou ze nu een programma over ouderen maken. “Maar niet uitsluitend voor ouderen”, zegt ze heel beslist. “Liefst een andere invalshoek, bijvoorbeeld om met jongeren te praten over wat het betekent ouder te worden, en of ziek”. Omroep MAX haalt haar dus niet zomaar binnen, wil ze maar zeggen. “De AVRO heeft me nog nooit gezegd dat ik te oud ben. En dat is natuurlijk een heerlijke constatering als je 75 bent en nog iets wilt”, lacht ze.
Lees hier het achtergrondverhaal – kleinschalig wonen voor mensen met dementie en Alzheimer:
Tal van verzorgingshuizen in Nederland sluiten. Bezuinigingen alom. Opmerkelijk is daarom het initiatief van zorginstelling Sint Jacob om samen met investeerder Syntrus Achmea Real Estate & Finance een heel nieuwbouwcomplex van de grond te tillen in Heemstede. Nieuw Overbos, dat deze week officieel wordt geopend door presentatrice Ria Bremer, is een combinatie van 97 vrije sector huurappartementen met toegang tot zorg, een gezondheidscentrum, pedicure en kapper en: kleinschalige wooneenheden voor 48 mensen met dementie. Voor dat laatste is grote belangstelling: er staan dertig mensen op de wachtlijst.
Nieuwe bezems vegen schoon, was de overtuiging van Anitra Louwers, Raad van Bestuur van Sint Jacob, toen in 2006 duidelijk werd dat het oude Overbos aan de Jacob van Lennepweg zijn beste tijd had gehad. Toen al was de trend zichtbaar dat mensen steeds langer thuis wilden blijven wonen, in eigen omgeving, en dat zij steeds later de stap richting verzorgingshuis gingen zetten.
Ook de ideeën over zorg voor mensen met dementie en Alzheimer waren aan het verschuiven. Ideaal lijkt nu een woonhuis-achtige setting met veel interactiemogelijkheid. Het oude Overbos op die manier verbouwen leek al snel geen optie, dus het werd nieuwbouw, een woonzorgcentrum.
Op de begane grond en de eerste verdieping zijn afdelingen ingericht voor telkens acht cliënten. Anitra Louwers: “We kunnen eigenlijk spreken van patiënten. De meesten komen hier pas als het thuis echt niet meer gaat”.
In de nieuwbouw zijn de nieuwste snufjes opgenomen. In de gangen en de verblijfsruimten zijn sensoren aangebracht die ongebruikelijke bewegingen registreren. Louwers: “Vroeger moesten verzorgenden overdag maar ook ’s nachts telkens rondes doen om te kijken of niemand aan het dwalen was, of uit bed was gevallen. Dus ook telkens bij mensen binnenvallen. Dat hoeft nu niet meer”.
Handig zijn ook de gordijnen die automatisch sluiten en open gaan, en het fornuis dat zichzelf uitdraait. Verder is de laatste jaren steeds meer aandacht voor welzijn. Zelfs daar staat de techniek voor niets. In Nieuw Overbos zijn overal lampen aangebracht van 1000 lux, die mensen het gevoel geven dat er altijd daglicht is. Onder het motto: ‘iedereen wordt blijer van lente- dan herfstlicht’. De lampen gaan zachter en harder al naar gelang er activiteit is.
Maar het allerbelangrijkste voor de patiënten is toch wel, wil Anitra Louwers benadrukken, het sociale contact in de ruimtes voor mensen met dementie. Elke afdeling heeft een ontmoetingsruimte, maar ook een eigen keuken, waar mogelijkheid is om samen eten te bereiden. Dat mes snijdt aan twee kanten verwacht Louwers, want in de vestiging Klein België van Sint Jacob in Haarlem blijkt al wel dat vanwege bijvoorbeeld die aanwezigheid van de keuken, familieleden vaker op bezoek komen. In een dergelijke omgeving willen ze net iets makkelijker de handen uit de mouwen steken. “Het is veel huiselijker. Ook voor de verzorgenden is het prettiger werken in deze kleinschaligheid, ze willen maar wat graag hier werken ”, lacht Louwers.
Een ding is wel duidelijk: de participatiemaatschappij waar de regering zo voor staat, is ook van toepassing in Nieuw Overbos. Personeel is hoog opgeleid en toegewijd, maar kan niet alles doen. Elke dag even naar buiten met een patiënt zit er niet in.
Nieuw Overbos wil voor iedereen de drempel laag houden. Op de begane grond is ruimte voor ontmoeting, dus ook voor mensen van buiten. In deze ‘sociëteit Nieuw Overbos’ kunnen mensen koffiedrinken, televisie kijken, samen dingen ondernemen.
Opendag 21 maart 2015
Wie een kijkje wil nemen in Nieuw Overbos, maar ook JacobKliniek en Meerhoeve, kan terecht de Open Dag van zorg en welzijn, op zaterdag 21 maart van 11.00-14.00 uur.
[Dit artikel is geplaatst in Het Weekblad Zuid-Kennemerland op 19 en 26 maart 2015]