Pierre Cuypers was enige tijd geleden gastspreker in de kathedraal Sint Bavo, een van de bekendste scheppingen van zijn grootvader, de architect Joseph Cuypers. Na de lezing sprak hij wat na met het bestuur van de Vriendenkring van de Nieuwe Bavo. Of Cuypers wist dat ook in de gemeente Heemstede werk van zijn grootvader te zien was? Dat was hem onbekend, en zo ontving hij spontaan een uitnodiging om eens te komen kijken in Heemstede. Dat bezoek vond afgelopen week plaats en het werd een drukke dag.
Er staat immers flink wat werk van Cuypers: variërend van het Raadhuis en de OLV kerk aan het Valkenburgerplein, tot de aula op de algemene begraafplaats en sociale woningbouw-woningen. Voldoende te zien voor kleinzoon Cuypers dus, die voor de gelegenheid graag uit Bemmel was gekomen. Hij is zelf overigens geen architect, maar historicus. Veel van zijn nichten en neven overigens werken wel in de architectuur zo vertelt hij. Vanwege de historie en de familiegeschiedenis is hij zeer geïnteresseerd in de architectuurgeschiedenis en neemt alle tijd om alles te zien en te horen. Zo werd hij uitgebreid ontvangen door burgemeester Marianne Heeremans in het Raadhuis.
In twee opzichten symbolisch: het raadhuis was een ontwerp van Cuypers, en hij had de opdracht en vele andere in Heemstede te danken aan de toenmalige burgemeester, David Eliza van Lennep burgemeester. Net als Amsterdam deed Heemstede begin 20e eeuw al aan stedenbouwkundige planning, het was langzaam maar zeker een forensengemeente geworden. Onder leiding van Van Lennep, die 25 jaar burgemeester was, van 1891-1916, werd de uitbreiding voortvarend ter hand genomen.
Opmerkelijk zeker voor die tijd is dat hij als protestant de katholiek Cuypers aanzocht als adviseur. Hij ging zelfs zover dat hij de straat met arbeiderswoningen die Cuypers in Heemstede ontwierp, de naam ‘Res Novaplein’ gaf. Dit als een eerbetoon aan de encycliek ‘Rerum Novarum’ van 1891 waarin de paus opriep het lot van de arbeiders te verbeteren. Ook aan de Beukenlaan en Eikenlaan staan huizen van het bureau van Cuypers, dat hij samen met Jan Stuyt had. Het waren woningen voor de katholieke woningbouwvereniging Berkenrode. Ook overgrootvader Pierre Cuypers, de meest beroemde (Rijksmuseum, centraal station Amsterdam) stond bekend als katholiek architect.
Bijna vanzelfsprekend dus ontwierp Cuypers die nauw samenwerkte met Jan Stuyt, ook een kerk in Heemstede: de OLV Hemelvaart aan het Valkenburgerplein. Voor Pierre Cuypers gingen de deuren afgelopen week wijd open. Onder leiding van Heemstedenaar en architectuurhistoricus Michel Bakker werd het kerkgebouw van top tot teen bekeken. De kerk is zeker geen ‘dertien in een dozijn’. De entree alleen al is verrassend. De eerste indruk is dat het een gewone, langwerpige kerk is, maar na drie stappen ligt er opeens een wijdse en hoge ruimte aan de voeten van de bezoeker. Een voorbeeld dus van centraalbouw’, voor de kenners. Verder is in de kerk gebruik gemaakt van gekleurde baksteenelementen, en schilderingen aan de muren.
Na nog een korte stop aan de Eiken- en Berkenlaan waar sociale woningbouw te zien is, voor jong en oud tezamen, zat de Heemsteedse excursie voor Pierre Cuypers erop.