Voor veteranen is de vierde mei is niet de enige datum om stil te staan bij tijden van oorlog. De herinneringen zijn deel van hun leven, in elk geval voor veteranen uit Heemstede en omgeving. Ze komen elke eerste dinsdag van de maand bijeen in het zogeheten Veteranencafé in De Eerste Aanleg in de Raadshuisstraat. Mannen en een enkele vrouw. Slechts een enkele ‘jongere’ zit aan de stamtafel, met missie-ervaring in Kossovo in 1999. Graag zouden de veteranen meer jongeren aan de tafel zien verschijnen. Het samenzijn in het café brengt hen veel zo zeggen ze. “We begrijpen elkaar, je krijgt antwoorden op je vragen, dat geeft een rustig gevoel. Ik kom altijd weer heel voldaan thuis”, verwoordt Bert Vrij (88) het.
Daags voor de vierde mei zaten de veteranen afgelopen week weer bijeen aan de stamtafel. Glazen bier, hapjes kaas en worst, gezelligheid. Er zijn diverse “Indië-gangers’ aanwezig en verder mannen die als militair naar Nieuw-Guinea werden gezonden. Die laatsten lopen ook alweer tegen de tachtig.
Wat ze gemeen hebben is dat ze praters zijn. Maar ze weten ook: heel veel veteranen zitten thuis met hun ervaringen en herinneringen. Mensen die zich nog niet hebben ‘overgegeven’, zegt Bert Vrij. “Dat is erg jammer. Thuis kunnen ze hun verhaal niet goed kwijt en zwijgen dus. We proberen het wel, maar het lukt niet altijd om die mensen te overtuigen naar ons café te komen”.
Een veteraan die heel weinig moeite heeft met praten en delen, is Piet Matena. Hij is met 92 jaar het oudste lid van de club, en glashelder van geest. Dat hij erg heftige dingen heeft meegemaakt als militair in Indonesië blijkt alleen al uit het feit dat ze met 21 jongens aan de inzet begonnen, en dat er maar drie Nederland levend hebben weergezien. Ze deden dan ook het gevaarlijkste werk, het bataljon Pioniers van de ‘7 december Divisie’. “De Pioniers liepen met vliegtuigbommen als mieren met hun eieren”, zegt Matena niet zonder trots. Hij diende drieënhalf jaar.
Erwin Uiterwijk uit Haarlem is een ‘jonkie’. Toch gaat hij, Kossovoganger in 1999, graag naar het Veteranencafé. “De saamhorigheid hier en het kunnen uitwisselen met iedereen vind ik erg belangrijk. Leeftijd speelt niet zo mee, we hebben allemaal in hetzelfde soort schuitje gezeten. Sommige dingen zijn heel gevoelig ja, maar dat hoef je niet eens uit te leggen”. Hij hoopt meer jongere veteranen te kunnen interesseren, bijvoorbeeld via facebook. Om meer werkenden te trekken wordt de eindtijd binnenkort verlegd van zes naar acht uur op de dinsdagavond.
De veteranen in Heemstede doen nog meer dan het organiseren van het café, zo vertelt Nico Baan van de adviescommissie Veteranen. “We zijn ook betrokken bij de 4 mei herdenking, houden de wacht bij het Vrijheidsmonument. En ook houden we herdenking bij het Indië-monument op de begraafplaats aan de Herfstlaan. En we zorgen goed voor elkaar natuurlijk. Als er iemand ziek is gaan we op bezoek. En bij overlijden brengen we gezamenlijk een eerbetoon”. Voor al het werk kreeg Baan (76) dit jaar een Koninklijke onderscheiding. “Die gaan we even nat maken”, lacht hij en sluit zich met glas in de hand weer aan bij de stamtafel.