De gemeente Bloemendaal had in 2015 de broers Slewe gewoon de omgevingsvergunning moeten verlenen voor hun bouwplannen op het landgoed Elswoutshoek, en had zich niets hoeven aantrekken van de meerderheid in de gemeenteraad die destijds dwars ging liggen door de zogeheten Verklaring Van Geen Bedenkingen (vvgb) in te trekken. Aldus kort gezegd de uitspraak van de bestuursrechter in Haarlem afgelopen vrijdag.
Volgens de rechtbank is het intrekken van de vvgb door de raad in juli 2015 geen reden voor de gemeente om de omgevingsvergunning te weigeren. Wellicht was dit anders geweest als de raad de vvgb niet had ingetrokken, maar geweigerd en dat met voldoende krachtige argumenten. Bijvoorbeeld: dat het bouwplan om bepaalde redenen in strijd is met ‘goede ruimtelijke ordening’. Dat is allemaal niet gebeurd.
Uit de uitspraak volgt dat het college van b en w, dat na een conflictueuze periode in 2015 geheel op koers was om alle medewerking aan de broers Slewe te geven, ten onrechte door de raad is teruggefloten. De situatie in bestuurlijk Bloemendaal bleef mede hierdoor verhard en dit leidde twee maanden later tot eerst het opstappen van waarnemend burgmeester Aaltje Emmens en kort daarop wethouder Jur Botter (D66).
De coalitiepartijen in de raad hebben in deze kwestie haar hand overspeeld door zich met vergunningenbeleid te bemoeien. Ze meenden een voltreffende torpedo te hebben afgeschoten, maar de rechtbank oordeelt nu dat die naast het schip is beland.
Het doel van de Slewes met deze rechtszaak was om aan te tonen dat het intrekken van de vvgb illegaal was. Hierin ging de rechtbank niet mee. Die stelde dat een burger geen beroep kan instellen tegen een uitspraak van de gemeenteraad. Niet linksom, maar dan toch rechtsom kregen de Slewes hun gelijk van de rechtbank, want: de door de raad ingetrokken vvgb is geen weigeringsgrond voor de vergunning.
De vvgb is voor deze bouwvergunning een extra vereiste. Het bouwen op het beschermde landgoed past niet in het bestemmingsplan. Dat kan alleen met een vvgb die door de gemeenteraad moet worden afgegeven. In november 2013 had de raad die voor Elswoutshoek gedaan, maar toenmalige wethouder Tames Kokke vernietigde het convenant met de broers Slewe omdat hij stelden dat zij zich ‘niet aan de afspraken hielden’. De meerderheid van het college besloot toch een omgevingsvergunning af te geven. Kokke stemde tegen en trad in die periode af. Een maand later, in de extra raadsvergadering van 10 juli 2015, verzetten de coalitiepartijen VVD, GroenLinks en D66 minus Gerard Metselaar, zich tegen het collegebesluit door de vvgb in te trekken.
Het is op dit moment nog niet duidelijk of de gemeente de vergunning alsnog gaat verlenen, of dat zij – de andere optie – in hoger beroep gaat tegen de uitspraak. De gemeenteraad heeft als mogelijkheid de vvgb opnieuw te bespreken met als optie: afgeven of weigeren (en niet: intrekken). De broers Slewe is om een reactie gevraagd, maar zij willen niet reageren.