Het stationsgebouw Heemstede-Aerdenhout krijgt naar alle verwachting nog dit jaar de status van gemeentelijk monument. Het gemeentebestuur neemt er eind dit jaar een besluit over. Volgend jaar is het zestig jaar geleden dat het gebouw werd opgeleverd. Voor die tijd bijzonder, want het is gebouwd als viaductstation.
Het is de Historische Verenging Heemstede-Bennebroek die het stationsgebouw heeft voorgedragen als monument. Dit omdat het een van de eerste viaductstations in Nederland is, en bovendien een voorbeeld van opmerkelijke na-oorlogse architectuur. De opvallende gevel met ‘noppenbekleding’ en klok aan Heemsteedse zijde ziet er nog exact uit als in 1958.
Voor het overige zijn wel wat originele elementen verdwenen, zo blijkt uit een artikel over het station in het tijdschrift Heerlijkheden van de HVHB dit najaar. De buitenwanden bij de ingang en ook de muren binnenin het gebouw waren ooit bekleed met kwartsietplaten. Het grote kaartjesloket binnen is ook al langer geleden verdwenen.
Het gebouw is een ontwerp van architect ir. Koen van der Gaast (1923-1993). Hij deed sinds 1950 ook werk voor de Nederlandse Spoorwegen. In 1956 voltooide hij al een groot project: het nieuwe stationsgebouw van Eindhoven. Veel groter dan dat in Heemstede maar qua uitstraling zijn er zeker raakvlakken. Het gebouw in Eindhoven heeft het overigens in 2010 geschopt tot de status van Rijksmonument.
De HVHB heeft niet echt overwogen om ook station Heemstede voor te dragen als Rijksmonument. “Maar promoveren tot Rijksmonument kan altijd nog”, aldus voorzitter Jaap Verschoor gevraagd om een reactie.Van der Gaast ontwierp tussen 1953 en 1988 totaal 27 stationsgebouwen.
In Heemstede werd besloten tot de aanleg van een viaductstation om de doorstroming op de drukke Zandvoortselaan te bevorderen. Met het viaduct moest ook een flink stuk spoorbaan verhoogd worden aangelegd. Ook verderop noordelijk, moest de westelijke Randweg er onderdoor kunnen lopen.
Nog twee monumenten?
Behalve het stationsgebouw heeft de HVHB nog twee gebouwen voorgedragen als gemeentelijk monument. Uit dezelfde periode als het station is het woonhuis van Arthur Simon van Kleeff, aan de Van Doornkade 4. Deze strakke witte bungalow is gebouwd in 1955-56 naar het ontwerp van architect Bart Olaf van den Berg uit Amsterdam (1919-2009). De woning ligt aan de rand van villawijk Het Grotstuk en is daar een opvallende verschijning.
Als tweede op de nominatielijst staat de kapel Mariënheuvel aan de Glipperdreef 199. Wie de kapel ziet zou denken met een zeer oud gebouw te maken te hebben maar niets is minder waar. De kapel met aangrenzende gebouwen zijn in de jaren veertig van de vorige eeuw gebouwd. Het gaat om uitbreidingen in opdracht van de congregatie van de Zusters Augustinessen kocht die in 1946 Meer en Berg aankochten om er een klooster te vestigen. Alle uitbreidingen zijn een ontwerp van architect B.J.J.M. Stevens. Vóór de Tweede Wereldoorlog werkte hij onder meer voor het bureau van Joseph Cuypers als opzichter van de bouw van de torens van de Kathedrale Basiliek Sint Bavo aan de Leidsevaart (1927-1930). Zijn eigen bureau was eerst in Haarlem en vanaf 1963 in Heemstede gevestigd.
