De damherten hebben een vernietigende invloed op de verscheidenheid in de natuur van de Amsterdamse Waterleiding Duinen (AWD). De ree en de waterspitsmuis zijn er vrijwel verdwenen en dat geldt ook voor vrijwel alle hogere bloeiende planten. Prachtig bloeiende duinrooshellingen zijn plaatjes uit het verleden. “Het is een lang en treurig verhaal als ik mezelf zo hoor praten”, zegt Leo van Breukelen tot slot van zijn lezing afgelopen vrijdag in Het Trefpunt in Bennebroek. Van Breukelen is ecoloog bij Waternet en volgt de ontwikkelingen in het gebied al sinds de jaren negentig.
De feiten zijn al enige tijd bekend: het aantal damherten in de AWD stijgt explosief. De tellingen wijzen op 3500-4000 dieren, en vormen daarmee ook de grootste populatie damherten in Nederland. De toename ligt de laatste jaren rond 20% jaarlijks. Een wandeling in de duinen zonder een hert te hebben gezien is vrijwel onmogelijk.
Er kwamen meer meldingen van aanrijdingen met herten buiten het gebied, en van schade op de bollenvelden. De politiek nam maatregelen: er kwam een 17 kilometer lang hoog groen hek, dat twee miljoen euro kostte. En er was en is veel discussie: wel of geen afschot. “Een welles-nietes-discussie”, aldus Van Breukelen. “Heel lastig en heel anders dan bijvoorbeeld een strijd om de Duinpolderweg, waar het gaat om economische belangen”. De Partij voor de Dieren bijvoorbeeld is ‘in principe tegen elke vorm van populatiebeheer’. Op de website van de afdeling Amsterdam van die partij wordt gesteld dat de draagkracht van het gebied voor damherten groot genoeg is.
Uit het betoog van ecoloog Van Breukelen blijkt dat ook. Damherten vinden altijd wel wat te eten, al zijn het basten van bomen. En voor ziektes schijnen ze totaal immuun te zijn. Maar voor de rest blijft er niets eetbaars meer over, en holt de biodiversiteit in het hele omheinde duingebied achteruit, zo blijkt uit studies die waternet dit jaar door vier onafhankelijke landelijke kennisinstellingen heeft laten uitvoeren. Een aantal jaren nog volop aanwezig, maar de laatste tijd niet meer bloeiend in beeld: slangenkruid, salomonszegel, lelietje der dalen, look zonder look. 65 Van de 85 soorten bijen gaan achteruit, zo ook veel vlindersoorten. Alleen mieren in het duingebied schijnen weinig last te hebben van de veranderingen, zo constateerden de natuuronderzoekers.
Afschot
Zoals het er nu naar uitziet gaat het toch afschot worden, voor het eerst in de geschiedenis van de AWD en de Kennemerduinen. Gedeputeerde Staten van Noord-Holland hebben in november het Faunabeheerplan damhert 2016-2020 goedgekeurd. Daarin wordt gesteld dat afschot de meest aangewezen manier is om de populatie te reguleren. Daarin wordt gestreefd te handhaven in het gebied: 200 damherten in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (waar er nu rond de 800 rondlopen), en 800 damherten in de waterleidingduinen. Die getallen moeten de komende vijf jaar worden bereikt.
De Commissie Natuur, Landbouw en Milieu van de Provincie Noord-Holland vergadert hierover op 25 januari 2016 om 13.15 uur en voorafgaand aan deze vergadering houdt de Partij voor de Dieren voor het Provinciehuis een protestvergadering.
